ابطال معاملات

الف)معامله فاقد قصد و رضا باشد.

زمانی که یکی از طرفین در زمان انعقاد عقد فاقد قصد انجام آن معامله بوده و یا جهت انجام معامله برای طرفین یکسان نباشد مشمول بند الف می باشد.به طور مثال اگر یکی از طرفین معامله هوشیار نباشد و فاقد اراده در زمان عقد قرارداد باشد آن معامله باطل است.

ب)قدرت تسلیم مبیع

فروشنده باید قادر به تسلیم مبیع(مال مورد معامله) را داشته باشد.فروختن چیزی که امکان تسلط و به دست آوردن آن ناممکن باشد سبب باطل شده معامله می شود.

ج)عدم تحقق شرایط قانونی مبیع

مبیع باید معلوم و معین و موجود باشد: متعاملین باید نسبت به مال یا عملی که مورد معامله اطلاع داشته باشند و همچنین با معامله نباید مردد باشد عدم معین بودن مورد معامله، معامله باطل است.موجود بودن دیگر شرط تحقق شرایط قانونی معامله است معامله چیزی که موجود نیست باطل است.

د)عدم اهلیت طرفین معامله

اهلیت بر دو نوع است: 1-اهلیت تمتع که با تولد آغاز میشود و با مرگ پایان می یابد و در اینصورت است که فرد امکان برخورداری از حقوق مدنی را دارد و2- اهلیت استیفاء به معنای قدرت اعمال حق می باشد.مطابق قانون طرفین معامله باید عاقل، بالغ و رشید باشند:

 عاقل(عدم وجود اختلال عقلی:جنون ادواری- جنون دائمی)

بالغ(به سن بلوغ رسیده باشد و کلمه مقابل بالغ صغیر است:صغیر ممیز که قدرت تشخیص خوب از بد را دارد اما به سن قانونی بلوغ نرسیده است و معاملاتش غیرنافذ تا زمان بلوغ است اما صغیر غیر ممیز به غیربالغی می گویند که قدرت تمیز خوب از بد و نفع و ضرر خود را ندارد و معامله صغیر غیر ممیز باطل است)

رشید

فرد ممکن است به سن بلوغ رسیده باشد اما قدرت مدیریت مالی خود را نداشته باشد و رشد آن محقق نشده باشد اماره سن رشد هجده سالگی ست فلذا در صورت نیاز به اثبات حجر و حکم محجوریت فرد می باشد.

ه)عدم مشروعیت جهت معالمه

چنانچه یک معامله هدفی نامشروع داشته باشد (مانند قرارداد خرید مشروبات الکلی و یا مواد مخدر) و یا معامله صوری به قصد فرار از دین باشد، می‌توان ابطال معامله را از دادگاه خواستار شد