مجازات ضرب و جرح

تعریف ضرب و جرح:

 ضرب عبارت است از عملی که عوارض آن کبودی و ورم بدون خون ریزی است جرح نیز به عملی گفته میشود که موجب از هم گسیختگی برخی از بافت های بدن شود که باعث بریدگی و پارگی در بدن میشود، همچنین باید اشاره داشت که شکستگی استخوان و نقص عضو یا قطع عضو از مصادیق جرح است.

انواع ضرب و جرح:

جرم ضرب و جرح دو نوع است که به عمدی و غیر عمدی تقسیم میشود و جزو جرایم علیه اشخاص می باشد زیرا باعث اسیب به جسم انسان است

برسی مجازات ضرب و جرح  عمد:

قانون مجازات اسلامی در ماده 290 در این مورد اذعان داشته است که در3 حالت ضرب و جرح عمد است

1-درصورتی که مرتکب قصد وارد کردن جنایت بر یک شخص یا اشخاص معین یا اشخاص غیر معین، از یک جمع معین را داشته باشد و جنایت مورد نظر یا نظیر جنایت مورد نظر رخ بدهد،خواه کار ارتکابی نوعاً موجب وقوع یا نظیر وقوع شود یا نشود

2-هرگاه مرتکب عمداً کاری انجام دهد که نوعاً موجب جنایت واقع شده یا نظیر آن میگردد هرچند قصد ارتکاب آن جنایت و نظیر آن کار نوعاً موجب آن جنایت یا نظیر آن میشود

3-هرگاه مرتکب قصد ارتکاب جنایت واقع شده یا نظیر آن را نداشته باشد وکاری را هم که انجام داده است نسبت به افراد متعارف نوعاً موجب جنایت واقع شده یا نظیر آن نمیشود اما  مجنی علیه به خاطر شرایط خاصی که داشته(مانند بیماری، کهولت سن و...) و مرتکب از این موضوع با اطلاع بوده است و جنایت واقع شده است

4- هرگاه مرتکب قصد جنایت وارد شده یا همانند آن را داشته باشد بدون این که شخص خاص یا گروهی مد نظرش باشد و در  عمل نیز جنایتش واقع شود مانند بمب گذاری در اماکن عمومی

طبق ماده 386 قانون مجازات اسلامی بیان شده است که مجازات جنایات عمدی بر عضو در صورت تقاضای مجنی علیه یا ولی او و وجود سایر شرایط مقرر در قانون قصاص و در غیر این صورت، مطابق مواد دیگر این قانون از حیث دیه و تعذیر عمل میگردد بنابر این همانند جنایت عمدی بر نفس که مجازات اصلی آن قصاص نفس بوده مجازات جنایت عمدی بر عضو از جمله ضرب و جرح عمدی نیز در مرحله اول قصاص عضو می باشد

استثناعات این ماده:

الف)درصورتی که مجنی علیه به جای قصاص به دریافت دیه رضایت دهد و با جانی بر سر این مسئله توافق کند قصاص تبدیل به دیه می شود یامجنی علیه میتواند بالکل دیه هم دریافت نکند و رضایت دهد در آن صورت شخصی که مرتکب قتل شده است، اگر اقدامش موجب اخلال در نظم امنیت و بیم در جامعه شده باشد دادگاه مرتکب را به سه تا ده سال حبس محکوم مینماید

ب)جانی، پدر یا جد پدری مجنی علیه بوده باشد در این صورت قصاص نمیشود و فقط باید دیه کامل را به ورثه پرداخت کند، اگر قتل موجب رعب و وحشت در جامعه شود محکومیت تعذیری شامل حالشان میشود که عبارت است از سه تا ده سال حبس

پ)جانی عاقل نبوده و مجنون یا دیوانه بوده باشد یا نابالغ باشد، این گونه ذکر شده است که مرتکب در زمان ارتکاب جرم دچار اختلال روانی بوده به نحوی که فاقد اراده یا قوه تمییز باشد مجنون محسوب میشود

ث)محلی از عضو که قرار است قصاص شود همان محل جنایت نباشد و میزان قصاص با جنایت مساوی نباشد، همچنین بیم مرگ مرتکب وجود داشته باشد یا سرایت قصاص به سایر اعضا وجود داشته باشد، یا عضو مجنی علیه ناسالم و ناقص باشد و عضو جانی سالم و کامل باشد قصاص صورت نمیگیرد

ج)در جراحات و جنایات تحت عناوین مامومه( جراحتی که به کیسه مغز برسد )، دامغه( صدمه یا جراحتی که کیسه مغز را پاره کند )، جائفه( جراحتی که با وارد کردن هر نوع وسیله و از هر جهت به درون بدن انسان ایجاد شود )، هاشمه( جناینی که موجب شکستگی استخوان شود )، منقله( جنایتی که درمانش فقط جابه جایی استخوان است )، در مواردی که ضرب منجر به تغییر رنگ پوست شود؛ حتی در صورت عمدی بودن این موارد یاد شده قصاص اجرا نمی گردد و مجازات آنها فقط دیه و حبس است

مجازات غیر عمد(عبارتند از عمد و خطای محض):

شبه عمد:

1-اگر مرتکب قصد قصدرفتار و عمل را داشته باشد، اما قصد جنایت را نداشته باشد

2- اگر مرنکب به موضوع جهل داشته باشد مثلا انسانی را به تصور حیوان بودن مجروح سازد

3- جنایت وارده ناشی از تقصیر مرتکب باشد اما جنات در تعریف جنایت عمدی نباشد

خطا ی محض:

1-مرتکب نه قصد فعل داشته نه نتیجه و آسیب وارد شده

2-مرتکب صغیر یا مجنون بوده باشد

3-جنایت در خواب یا بیهوشی رخ دهد

 مجازات ضرب و جرح عمد و غیر عمد:

1-ضرب و جرح عمد: درصورتی که منجر به آسیب، نقص عضو یا شکستگی در بدن فرد شود، مجازات مرتکب قصاص است و در صورت فراهم نبودن شرایط قصاص مرتکب به 2 تا 5 سال حبس یا پرداخت دیه محکوم می گردد

2-ضرب و جرح غیر عمد: مجازات ضرب و جرح غیر عمد چه از نوع شبه عمد چه خطای محض در آن قصاص جایز نیست و به درخواست مجنی علیه یا ولی دم وی، مرتکب به پرداخت دیه یا ارش محکوم میشود یا میتوانند به نحو دیگر با یکدیگر مصامحه انجام دهند

رسیدگی به جرم ضرب و جرح:

شاکی میتواند به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند یا میتواند به صورت مستقیم به کلانتری محل وقوع جرم مراجعه کند و شکایتش را ثبت کند

اگر در اثر تماس هریک از طرفین دعوا یا حاضرین، در محل حادثه مامور کلانتری در آن محل حاضر شود؛ گزارشی از حادثه تنظیم میکند و به شاکی می دهد شاکی نیز با معرفی کلانتری یا دادسرا به پزشک قانونی مراجعه کرده و میزان ضرب و جرح وارده را پزشک قانونی گواهی کرده و پس از آن با مراجعه به دادسرای محل وقوع جرم یا ارجاع معاونت آن به دادسرا به شعبه بازپرسی یا دادیاری رسیدگی و تحقیق درباره ادعای شاکی مورد تحقیق و تعقیب قرار خواهد گرفت.

النهایه دادسرا پس از برسی دلایل و احضار شهود و استماع شهادت آن ها و اخذ توضیح و دفاع متهم از خود اقدام به صدور تصمیم خواهد گرفت؛ تصمیم دادسرا میتواند قرار به جلب دادرسی و یا منع تعقیب یا موقوفی تعقیب باشد.

*حضور وکیل با الاخص در پرونده های کیفری و جنایی میتواند به شدت موثر باشد توصیه میشود از افراد با تجربه در این زمینه نیز از وکلای متخصص خانه داد خواهی فرنود کمک بگیرند تا در موارد ضرب و جرح، حقوق و مصلحت خود را به بهترین شکل حفظ کنند.